In het voorjaar van 2024 heeft de Oude Kerk in Amsterdam projectsubsidie ontvangen van Cultuurloket DigitAll voor het inrichten van een Open Archive. Dit project loopt van september 2024 tot oktober 2025. Het UvA CREATE Lab en de Amsterdam Time Machine participeren in dit project.
Over de Oude Kerk
In de Oude Kerk komen hedendaagse kunst en erfgoed samen. Het gebouw, dat zo oud is als de stad Amsterdam, is een levendige ontmoetingsplek waar een uitgebreid en gevarieerd programma wordt aangeboden. Naast hedendaagse kunsttentoonstellingen biedt de Oude Kerk concerten, lezingen, rondleidingen, performances en bijeenkomsten. Hierbij ligt er een bijzondere focus op de verbinding tussen (sociale) actualiteiten en (im)materiële geschiedenis.
Over het Open Archive
Het Open Archive maakt het erfgoed en de kunst van de Oude Kerk toegankelijk voor een breed publiek. Via deze online omgeving worden de onderzoeksfaciliteiten van de Oude Kerk niet alleen fysiek, maar ook digitaal toegankelijk gemaakt. Het Open Archive biedt de mogelijkheid de gehele culturele inventaris van de kerk (erfgoed en kunst) met de bezoeker te delen.
In het Open Archive worden objecten en programma’s toegankelijk gemaakt en met elkaar verbonden. Ook komt er een mogelijkheid voor de bezoekers van het Archive om hun eigen verhalen hieraan toe te voegen. Om te zorgen dat de groep vertellers van deze verhalen zo divers en inclusief mogelijk wordt, zal het Open Archive vanaf 2025 op maandelijkse basis opengesteld worden voor nieuwe stemmen in z.g. `Archive Sessions’. Het doel van deze sessies is om zoveel mogelijk mensen, waaronder de mensen die nog niet in het netwerk van de Oude Kerk zitten, uit te nodigen om bij te dragen aan het archief, met nieuwe perspectieven en hun eigen verhalen. Deze co-creatie is voor de Oude Kerk essentieel om een inclusief en divers archief te creëren dat recht doet aan de complexe geschiedenis van de Kerk en haar omgeving. Deze Archive Sessions, waarvan de eerste try outs werden gehouden in 2023, zullen tussen 2025 en 2026 een nieuw onderdeel vormen van het publieksprogramma van de Oude Kerk.
In de eerste fase van het project (september 2024 – oktober 2025) wordt de database van het Open Archive verder verrijkt met data van andere instellingen, zoals het Rijksmuseum, het Stadsarchief, het RKD, het Amsterdam Museum en The Black Archives.
Deze dataverrijking en -verbinding zal er aan bijdragen dat de personen van de Oude Kerk een gezicht krijgen. Alleen al aan de ruim 2.000 grafstenen die de vloer van de Kerk bedekken zijn ruim 60.000 mensen te koppelen. Soms gaat het om bekende mensen (bijna alle personen op De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn werden bijvoorbeeld in de Oude Kerk begraven), soms om mensen die zijn vergeten. In de kerk werd bovendien getrouwd, gevierd en gerouwd en ook uit de data van de trouw-, doop- en begraafregisters zijn vele namen te halen waaraan gezichten en verhalen kunnen verbonden. Al deze personen zullen straks in een bredere context van verhalen en objecten terug te vinden zijn in het Open Archive.
De bijdrage van de Amsterdam Time Machine/het CREATE lab
De persoonsgegevens uit het Open Archive worden aangevuld met informatie over diezelfde personen die we vinden in datasets via de Amsterdam Time Machine. Te denken valt aan datasets/bronnen als Schrijverskabinet, Gelegenheidsgedichten. Corporatiestukken en Ecartico. De inbreng van de Amsterdam Time Machine zorgt er zo voor dat de informatie over personen in het Open Archive van de Oude Kerk verbonden wordt met een enorme rijkdom aan ander archiefmateriaal, zodat de informatie voor iedereen zichtbaar en (her)bruikbaar is, en duurzaam bewaard wordt.
Samen met het team van Amsterdam Time Machine wordt gekeken of er een match is tussen de personen uit de Open Archive database en andere databronnen. De beschikbare gegevens gaan terug tot het begin van de stad Amsterdam (16e eeuw). Op basis van deze gegevens kunnen we personen sneller en makkelijker identificeren en persoonsgerichte data ook sneller terugkoppelen aan partnerinstituten. Deze wederzijdse terugkoppeling draagt bij aan de interoperabiliteit én de herbruikbaarheid van de output van het Open Archive. Conform de FAIR Data Principles levert het Open Archive zo een bijdrage aan het beter vindbaar maken van relatief onbekende Amsterdammers.
Het Open Archive faciliteert hiermee data-uitwisseling van erfgoedcollecties, waarbij de Amsterdam Time Machine als Hub optreedt voor de uitwisseling van gegevens binnen de culturele erfgoedsector. Tevens wordt het hiermee voor onderzoekers gemakkelijker om toegang te krijgen tot samengebrachte data en kunnen nieuwe onderzoeksgegevens makkelijker worden toegevoegd.
Meer informatie over het project
De projectleiding van het Open Archives project is in handen van Marianna van der Zwaag, curator van de Oude Kerk.
English 
Dutch